AĞIZ KOKUSUNUN NEDENLERİ NELERDİR?

Her sağlıklı birey sabah uyandığında sindirim kanalında biriken gazlar veya dil sırtında üreyen bakterilerin ve eğer varsa geniz akıntısının sebep olduğu ağız kokusu ortaya çıkabilir. Dil sırtını fırçalamak ve sürekli olmamak şartıyla çinko içeren ağız gargaraları kullanmak ve sakız çiğnemek bir çözümdür. Beslenme sonrasında görülen, nefesteki (ağızdaki değil) çirkin koku da fizyolojiktir. Kan gazlarının akciğerden atılımının sebep olduğu bu koku bir hastalık değildir.

Ağız kokularının büyük bir çoğunluğu ağızdan gelir bunlara Tip-1 ağız kokusu adı verilir. Genellikle ağızda kötü bir olay vardır veya bakımsızlık sebebi ile dil kokmaktadır. Diğer bir ağız kokusu grubu burun ve hava yolundan gelir. Buna Tip-2 ağız kokusu adı verilir. Bir başka grup ağız kokusu mide ve yemek borusu kaynaklı olabilir. Yemek borusu ülser ve divertikülleri, mide mukozasındaki erozif gastrit nadir de olsa ağız kokusu sebebi olur. Bunlara Tip-3 ağız kokusu adı verilir.

Bir başka grup ise kan gazları ile ortaya çıkar. Vücudun her hangi bir noktasında meydana gelen çirkin kokulu gazlar kana geçerler ve akciğer yolu ile nefese karışır dışarı atılırlar. Bu yol ile sağlıklı bir erişkinin nefesinden dışarı atılan 3481 tane farklı gaz sayılmıştır. Bunların bir kısmı kokuludur bir kısmı ise çok düşük konsantrasyonda olduğu için farkına varılmaz. Çeşitli hastalıklarda bu gazların sayısı, sıralaması ve konsantrasyonları değişir ve nefeste bir koku meydana gelir. Dikkat ediniz ağız kokusu demedim. İşte bunlara Tip-4 veya nefes kokusu adı verilir. Kalp krizinde, psikiyatrik hastalıklarda, astım, kanser, bayanların adet günü, gebelik ve hatta kabızlıkta bile belirli bazı gazlar nefeste ortaya çıkarlar. Sonuncu ağız kokusu grubu ise subjektif ağız kokusudur. Birey sadece kendisi ağız kokusunu duyar fakat ne çevresindekiler ne de ağız kokusu ölçen cihazlar ağız kokusu tespit edemezler. Subjektif ağız kokuları olfaktör referans sendrom adı verilen psikolojik problemlerin bir uzantısı olabilir. Veya beyinde koku algısını temin eden mekanizmalardaki bazı problemler sebebi ile ortaya çıkmış olabilir. Veya birey, tat duyusu ile koku duyusunu karıştırıyor olabilir.

HERKESİN AĞZI KOKAR MI?

Evet. Herkesin ağzı mutlaka kokar. Bazı insanlar bunu dert edip Tip-5 ağız kokusu hastalığını kendi kendilerine evham yaparak geliştiriyorlar. Bilhassa ileri yaşlardaki bekar bireylerde buna sık rastlıyorum. Kafalarına ağızlarında her zaman herkeste bulundan fizyolojik kokuyu (Tip 0 ağız kokusu denir) takıyorlar. Evet koku var fakat normal sınırlarda olmasına rağmen hastalık psikozuna giriyorlar. Örneğin bilek yalıyorlar kokuyor diye geliyorlar. Elbette kokar. Her sağlıklı insan bileğini yaladığında bileğinde bir koku duyar. Bu metot ilaç ve bitki satıcıları tarafından ortaya çıkarılmış bir yöntemdir. Bilek yalanınca ortaya çıkan kokuyu giderme vaadi ile ilaç satıyorlar. Bir başka sık rastladığım konu parmağını diş etine, dişlerinin arasına, boğazına sokup koklayanlar vardır. Bunlar da ağız kokusu şikayeti ile geliyorlar. Beyefendiciğim bütün vücut çukurları kokar. Bu bir kuraldır. Aklınıza gelen bütün vücut çukurları çirkin kokuludur. Bu çok normaldir herkeste bu koku bulunur.

AĞIZ KOKUSU BAŞKA HASTALIKLARIN BELİRTİSİ MİDİR?

Bir ağız kokusunun başka hastalıkların habercisi olabilmesi için ilk belirti olarak ortaya çıkması gerekir. Ancak bu şekilde haberci olur. Bir kanserin ağız kokusu yapması için ortalama bir büyüklüğe erişmesi gerekir, belirli bazı evreleri atlamış olması gerekir. Bu büyüklükte bir kanser vücudun neresinde olursa olsun zaten çok sayıda belirti verir. Ölmeye yakın ağız kokusu da yapabilir. Şimdi bu fotoğrafa bakarak kanser ağız kokusunun erken habercisidir demek bir amacını aşmış olur. Diğer hastalıklarda da durum böyledir. Örneğin birisi nefrit nedeniyle ağız kokusu duyuyorsa çoktan diyalize girmeye başlamış ağır durumda bir hastadır.

Alkolsüz gargara kullanılması gerekir. Çinko içeren gargaralar kullanılmalıdır. Gargaranın içerisinde tatlandırıcı bulunmaması gerekir. Çünkü tatlandırıcılar birkaç saat sonra ağızda çirkin kokuya dönüşürler.